چرم، این ماده باستانی و با دوام، در ابتدا به گونه‌ای بافت می‌شود که ظاهری تازه، درخشان و به دور از هر گونه خش و خط دارد. غالباً، چرم‌های اولیه نرم و با سطحی صاف در رنگ‌های مختلف در دسترس قرار می‌گیرند. با این حال، این ماده طبیعی نمی‌تواند برای همیشه در وضعیت اولیه خود باقی بماند. در واقع، همان‌طور که چرم از پوست حیوانات به دست می‌آید، تحت تأثیر عوامل محیطی و گذر زمان، به تدریج تغییر می‌کند. پدیده‌ای که به آن پتینه می‌گویند، نشانه‌ای از این تغییرات است که به زیبایی منحصر به فردی در چرم تبدیل می‌شود.

پتینه چرم چیست؟

پتینه، لایه‌ای از تغییرات رنگی و بافتی است که در اثر گذشت زمان و تماس با عوامل محیطی بر روی سطح چرم ایجاد می‌شود. این تغییرات شامل لکه‌ها و خطوط تیره و روشن است که به دلیل تاثیر باران، رطوبت، نور آفتاب و دمای هوا به وجود می‌آید. چرم به دلیل طبیعی بودن، مواد مختلفی را به راحتی جذب می‌کند و به همین دلیل، نیاز به مراقبت و نگهداری مداوم دارد تا ظاهر اولیه خود را حفظ کند. برخلاف مواد دیگر که ممکن است با گذر زمان تخریب شوند، چرم با ایجاد پتینه به زیبایی و ارزش افزوده دست می‌یابد.

سه عامل اصلی ایجاد پتینه بر روی چرم

1. استفاده مداوم: عامل کلیدی در شکل‌گیری پتینه، استفاده مکرر و روزانه از محصولات چرمی است. به طور معمول، کیف‌ها، کفش‌ها و پوشاک چرمی که به طور مداوم مورد استفاده قرار می‌گیرند، ممکن است با گذر زمان نقوش و خطوط طبیعی به خود بگیرند. این نقش ها پس از مدت‌ها به شکل طرح‌های ریز و درشت بر روی بافت چرم ظاهر می‌شوند. چرم‌هایی که پتینه می‌شوند، از نظر زیبایی‌شناسی در میان علاقه‌مندان به استایل‌های کلاسیک بسیار محبوب هستند، چرا که این تغییرات به آنها شخصیت و جذابیت منحصر به فردی می‌بخشد.

2. رطوبت و چربی: یکی دیگر از عوامل موثر در ایجاد پتینه، مقدار رطوبت و چربی است که در طول استفاده روزانه به چرم منتقل می‌شود. وقتی که چرم در معرض آلودگی، لکه‌ها و کثیفی‌های نادیده قرار می‌گیرد، این عوامل به فرایند ایجاد پتینه و تغییرات سطح چرم سرعت می‌بخشند. این تغییرات ممکن است به صورت خطوط و لکه‌های طبیعی بر روی چرم ظاهر شوند.

3. نور آفتاب: اشعه‌های فرابنفش نور آفتاب می‌توانند باعث خشک شدن سطح چرم شوند و در نتیجه، این سطح پیری خاصی پیدا کند. نور آفتاب می‌تواند همزمان با افزودن زیبایی به چرم، بخش‌هایی از آن را تیره کند و الگوهای تیره و روشن را ایجاد کند. این نوع پتینه، تأثیر مستقیمی بر ظاهر چرم دارد و می‌تواند به آن ظاهری خاص و منحصر به فرد ببخشد.

محبوبیت پتینه از کجا سرچشمه می‌گیرد؟

طرفداران چرم بر این باورند که چرم باکیفیت با گذشت زمان، به ظاهری جاافتاده و با ارزش تبدیل می‌شود. راز دوام و زیبایی چرم‌های باکیفیت در زمان نهفته است. این زمان است که زیبایی چرم را بهبود می‌بخشد و آن را از چرم‌های نو و جدید متمایز می‌کند. پتینه معمولاً بر روی چرم‌هایی ایجاد می‌شود که خالص و بدون ناخالصی هستند. علاوه بر زیبایی، زمان به انعطاف‌پذیری چرم نیز افزوده و هر نوع پتینه بر روی چرم، الگو و طرح خاصی به آن می‌بخشد. این نشانه‌های تیره و روشن ممکن است حاکی از اتفاقات خاصی باشند، از تماس چرم با پوست دست تا آسیب‌های جزئی که از اشیاء تیز ناشی شده است.

تأثیر روش دباغی بر ایجاد پتینه

روش‌های مختلف دباغی چرم تأثیر مستقیمی بر روی شکل‌گیری پتینه دارند. در حال حاضر، دو روش اصلی برای دباغی چرم وجود دارد:

1. دباغی گیاهی: این روش، که به عنوان روش کلاسیک و سنتی دباغی شناخته می‌شود، به دلیل استفاده از مواد طبیعی مانند پوست درختان، دوام و زیبایی بیشتری دارد. چرم‌هایی که با این روش دباغی می‌شوند، به دلیل عدم وجود پوشش‌های مصنوعی، قادر به جذب و نمایش پتینه‌های زیبا و ماندگار هستند. این روش به دلیل ویژگی‌های زیست‌محیطی مناسب، کمترین آسیب را به محیط‌زیست می‌زند و برای کسانی که به دنبال چرم‌های دوست‌دار محیط‌زیست هستند، انتخاب مناسبی است.

2. دباغی کروم: این روش جدیدتر و مدرن‌تر، به دلیل استفاده از مواد شیمیایی و ایجاد لایه‌ای از پوشش‌های مصنوعی، از ایجاد پتینه جلوگیری می‌کند. چرم‌های دباغی شده با این روش به پوست‌هایی غیرقابل‌نفوذ و بدون منفذ تبدیل می‌شوند که به راحتی قادر به پذیرش تغییرات محیطی نیستند. این فرآیند با هدف سبک‌تر کردن چرم و داشتن ظاهری بهتر و موردپسند، باعث کاهش توانایی چرم در جذب و نمایش پتینه‌های طبیعی می‌شود.

بهترین انواع چرم پتینه کدامند؟

بهترین نوع پتینه بر روی چرم‌های تمام‌دانه ایجاد می‌شود. چرم تمام‌دانه، که از محکم‌ترین و با دوام‌ترین قسمت‌های پوست حیوان به دست می‌آید، در فرآیند دباغی کمتر تحت تغییرات قرار می‌گیرد و به راحتی می‌تواند به چرم پتینه تبدیل شود. این نوع چرم به دلیل مرغوبیت و استحکام بالا، خطوط و طرح‌های منحصر به فردی به خود می‌گیرد. در مقابل، چرم‌های معمولی‌تر که در فرآیند دباغی تحت پردازش‌های شدید قرار می‌گیرند، به دلیل بسته شدن منافذ پوستی، نمی‌توانند تغییرات طبیعی و محیطی را به خوبی نمایش دهند و پتینه‌های کمتری به خود می‌گیرند.

برندهایی که کیفیت را در تولید محصولات چرمی خود مد نظر قرار می‌دهند، معمولاً از چرم‌های درجه یک استفاده می‌کنند تا کالای تولیدی‌شان در طول سال‌ها همچنان زیبا و با دوام باقی بماند. انتخاب چرم باکیفیت و آگاهی از نوع دباغی، به طور مستقیم بر روی زیبایی و دوام پتینه تأثیرگذار است.

سرعت ایجاد پتینه بر چرم چقدر است؟

پتینه به طور طبیعی به آرامی ایجاد می‌شود و ممکن است تنها پس از گذشت یک ماه یا حتی یک هفته، علائمی از آن بر روی چرم مشاهده شود. برای تسریع فرآیند پتینه، بهترین روش استفاده مکرر از محصولات چرمی است. با استفاده پیوسته از کیف، کفش یا کت چرمی، تغییرات بر روی سطح چرم به سرعت رخ می‌دهد و لایه‌های پتینه زیبایی بر روی آن شکل می‌گیرد.

رایج‌ترین درجه‌بندی چرم

1. چرم تمام‌دانه: بهترین و مرغوب‌ترین نوع چرم که به دلیل مقاومت بالا در برابر پردازش و حفظ اصالت خود، پتینه‌ای زیبا و منحصر به فرد ایجاد می‌کند.

2. چرم با دانۀ بالا: چرم با کیفیت خوب، ولی نه به اندازه چرم تمام‌دانه.

3. چرم خردشده: چرم با کیفیت پایین‌تر که در طی فرآیند دباغی بیشتر تحت پردازش قرار گرفته است.

4. چرم اصل: چرم با کیفیت متوسط که به دلیل پردازش‌های شدید ممکن است ویژگی‌های پتینه کمتری داشته باشد.

5. چرم پیوندی (چرم چسبیده): ضعیف‌ترین نوع چرم که ترکیبی از مواد مختلف است و به طور معمول در محصولات ارزان‌قیمت استفاده می‌شود.

نحوه تشخیص چرم باکیفیت

برای اطمینان از خرید چرم باکیفیت، بهتر است به دنبال مهر و برند معتبر یا نشان استاندارد بر روی سطح یا زیر محصول باشید. همچنین، می‌توانید از آزمایش آتش برای تشخیص کیفیت چرم استفاده کنید. به این معنی که فندک را به سرعت از روی قسمت پهن چرم تکان دهید. اگر چرم به سرعت در اثر حرارت آسیب دید و چروک شد، احتمالاً از کیفیت پایینی برخوردار است. در مقابل، چرم باکیفیت به دلیل دوام بالا و توانایی ایجاد پتینه، در طول زمان زیبا و مستحکم باقی می‌ماند.

نتیجه‌گیری

انتخاب چرم مناسب و آگاهی از روش‌های دباغی و تأثیرات آن بر روی پتینه، می‌تواند به شما کمک کند تا محصولی با کیفیت و زیبا تهیه کنید. چرم‌های گیاهی و تمام‌دانه به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، بهترین گزینه‌ها برای کسانی هستند که به دنبال چرم با دوام و زیبایی ماندگار هستند. با توجه به این نکات، می‌توانید انتخابی هوشمندانه و مناسب برای نیازهای خود داشته باشید و از زیبایی و دوام چرم‌های خود لذت ببرید.